کد خبر : 39391
تاریخ انتشار : یکشنبه 4 فروردین 1398 - 8:54

مسجد جامع اشترجان با قدمت ۷۰۰ ساله در شهرستان فلاورجان

مسجد جامع اشترجان با قدمت ۷۰۰ ساله در شهرستان فلاورجان

مسجد جامع اشترجان با مساحت تقریبی یک هزار و ۵۰۰ متر مربع معماری خاصی دارد و از شاخصه های قابل تامل میراث فرهنگی کشور به شمار می رود. این بنا از خشت و آجر ساخته شده و در دیواری از خشت محصور گشته است.

شهرستان فلاورجان سومین شهرستان کشور از نظر تراکم جمعیتی با مساحتی در حدود ۳۱۰ کیلومتر مربع در طول جغرافیایی ۳۰ دقیقه و۵۱ درجه و عرض جغرافیایی ۳۴ دقیقه و ۳۲ درجه در فاصله ۴۴۲ کیلومتری تهران قرار دارد. مرکزیت این شهرستان شهر فلاورجان است. و ارتفاع آن از سطح دریا۱۶۰۰مترمی باشد

براساس بررسی های انجام شده سابقه سکونت بشر وزندگی اجتماعی در این شهرستان دست کم به حدود شش هزار سال پیش برمی گردد.یافته های باستان شناختی و کشف محوطه های باستانی از حضور جوامع پر جمعیت ویکجانشین در دشت فلاورجان در اواخر هزاره پنجم قبل از میلاد حکایت دارد. همچنین کشف سنگ نگاره های متعددی از نقوش حیواناتی چون کل، بزکوهی و گونه هایی از گربه سانان در کوه ها وصخره های شهر ستان نشانگر حضور فعال جوامع شکارچی در دوران پیش از تاریخ و غنای طبیعت و حیات وحش این شهرستان درگذشته های بسیاردور دارد.

شهرستان تاریخی فلاورجان با داشتن ۴۶۴ اثر باستانی پس از کاشان، اردستان و نطنز جزو چهارمین شهرستان تاریخی استان اصفهان است.و از ۴۶۴ اثر باستانی، ۲۷ اثر در فهرست آثار ملی قرار گرفته و تعدای دیگر هم در حال ثبت ملی است یکی از آثار تاریخی شهرستان فلاورجان واقع در شهر ایمانشهر مسجد جامع اشترجان که یکی از ارزشمند ترین مساجد تاریخی ایران محسوب می شود که در ادامه در مورد آن توضیح داده شده است

مسجد اشترجان مربوط به دوره ایلخانی است 

بنای مسجد اشترجان در محله اشترجان شهر ایمانشهر  مربوط به دوره ایلخانی در وسعتی حدود هزار و ۵۰۰ متر مربع به ابعاد ۳۰×۵۰ متر ساخته شده و مشتمل بر دو سردر شمالی و شرقی، شبستان های ستوندار ، صحن و رواق های اطراف آن ، ایوان جنوبی و گنبد خانه است.
این اثر در تاریخ ۱۲ اسفند ۱۳۱۵ با شمارهٔ ثبت ۲۶۳ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.بانی مسجد اشترجان، محمد بن محمود بن علی اشترجامی، از مستوفیان و منشیان سلطان ابوسعید بهادرخان، بوده است.

مناره ها مسجد جامع اشترجان همانند مناره های منارجنبان

در ساختار این مسجد از عنصر آجر بیشترین استفاده شده و گنبد بنا بدون ساقه است. در ایوان شمالی که امروزه به عنوان ورودی به کار نمی رود، دو مناره دیده به ارتفاع ۱۳ متردیده می شود که تقریباً تخریب شده و تنها بخش هایی از ساقه آن باقی مانده اند.
عملکرد این مناره ها همانند بنای منارجنبان بوده است که با حرکت دادن یکی ازآنها، مناره دیگر نیز به حرکت در می آمد ولی هم اکنون به دلیل تخریب مناره ها این ویژگی نیز به شکل محسوسی از بین رفته است. این مساله به استناد کتاب گنجینه آثار تاریخی اصفهان نوشته سعید نفیسی و دکتر عیسی صدیق در سال ۱۳۵۰ و بخش مسجد جامع اشترجان صفحه ۲۶۷ روایت شده است
تزئیناتی روی مناره دیده می شود که به صورت کتیبه مارپیچ کاشی از رنگ فیروزه ای و لاجوردی بر زمینه آجر کلمه الله اکبر اجرا شده که ترتیب این تزئینات به این صورت است که در یک ردیف به رنگ فیروزه ای و در ردیف دیگر به رنگ لاجوردی نگاشته شده که تا انتها به این صورت ادامه دارد.

در قسمت بالائی ایوان شمالی  مقرنس کاری صورت گرفته که  بسیار زیباست که در زیر آن کتیبه ای با خط ثلث لاجوردی رنگ بر زمینه فیروزه ای دیده می شود که  بر اساس این کتیبه، سازنده این بنا خواجه فخرالدین  محمد بن محمود بن علی اشتر جانی معرفی شده است .

متن این کتیبه به شرح زیر است:

« امر ببنا ء هذا المسجد المبارک الصاحب الاعظم ملک الوزرا  فی العالم فخرالدنیا و الدین  محمد بن محمود بن علی الاشترجانی »

تزینات مقرنس آجری در ورودی جنوب شرقی

در حال حاضر از ورودی جنوب شرقی جهت ورود به مسجد استفاده می شود که در بالای آن یک نوار کتیبه ای آجری با تزینات مقرنس آجری در بالای آن دیده می شود که فاقد هر گونه تزئینات کاشی کاری هستند که راس مقرنس آن آسیب دیده است. در داخل مسجد یک تالار ستون دار وجود دارد. یک حیاط مرکزی در وسط مسجد دیده می شود که دو ایوان به صورت نامتقارن در دو طرف آن قرار دارد که یکی از دیگری بزرگتر است.

فضای منتهی در ایوان جنوب غربی دارای محراب است که دور تا دور این محراب گچبری شده است و در اطراف آن به خط کوفی بخشی از آیت الکرسی و به خط ثلث آیه اول تا آخر آیه چهارم سوره دهر گچبری شده است. در قسمت فوقانی کتیبه ثلث ، به خط کوفی کبود رنگ عبارت سبحان الله و الحمدلله و لا اله الا الله و الله اکبر نوشته شده است.

مسجد جامع اشترجان از نظر ساختار معماری و تزئینات وابسته به معماری ، دارای اشتراکات زیادی با سایر ابنیه تاریخ همدوره خود در قرون هشتم و نهم هجری است

سفر ابن بطوطه جهانگرد معروف به مسجد جامع اشترجان
ابن بطوطه جهانگرد معروف قرن هشتم ضمن مسافرت های خود در سال ۷۲۷ ه . ق در اصفهان بوده که از اشترگان ( لفظ قدیم اشترجان ) نیز گذشته است که البته این دهکده در آن موقع شهر بوده است ، وی از مسجد اشترجان نیز دیدن کرده است .

« …. پس مسافرت ما در زمین پهناور و پر آبی آغاز شد که از مضافات شهر اصفهان به شمار می رود . در این طریق نخست به شهر اشترگان رسیدیم . اشترگان شهری است نیک و پر آب و دارای باغ ها . مسجد زیبایی نیز دارد که آبی از وسط آن می گذرد . …»

( سفرنامه ابن بطوطه ص ۱۸۹ الی ۱۹۰ )

 

گفتنی است در  حال حاضر این مسجد تاریخی به عنوان مصلی نماز جمعه شهر ایمانشهر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 1 در انتظار بررسی : 1 انتشار یافته : ۰
  • نظرات ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
  • نظراتی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • نظراتی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.

https://eitaa.com/joinchat/2296250375Cf7848d8bdc