فضیلت‌‌‌‌ صبر در قرآن کریم

فضیلت‌‌‌‌ صبر در قرآن کریم

 در قرآن کریم  واژه صبر بیش از هفتاد بار تکرار شده است. خداوند متعال در آیات فراوانی به دارندگان این صفت، مژده پاداش داده و اجر آنان را بی‌شمار معرفی کرده است.

همچنین می‌فرماید: و آنها که در هنگام مصیبت، می‌گویند ما متعلق به خدا هستیم و به ‌سوی او بازمی‌گردیم، اینها همان‌هایی هستند که الطاف و رحمت خدا شامل حالشان شده و هدایت‌یافتگان هستند، (بقره: ۱۵۶) اجری که به آنها بدهیم، بسیار بهتر از عملی است که انجام می‌دهند (نحل: ۹۶).

 خداوند در آیه‌ای دیگر نصیحت لقمان به فرزندش را بیان می‌کند و می‌فرماید: در برابر مصیبت‌هایی که به تو می‌رسد، پیشه کردن این صفت‌ از کارهای مهم و اساسی است. در حدیثی قدسى، خداوند به بندگانش خطاب می‌کند: «هر کس به قضای من رضا ندهد و بر بلای من این کار را انجام ندهد، خدایی جز من جوید.»  و در حدیث قدسی دیگری خطاب به ایشان می‌فرماید: « وقتی مصیبت تن یا فرزند یا مال، متوجه یکی از بندگانم کنم و او از آن مصیبت استقبال کند، روز قیامت شرم دارم که میزانی برای او قرار دهم».

ارزش این کار نیکو در کلام پیامبر(ص) و امامان معصوم(ع) نیز بیان شده است. رسول خدا(ص) می‌فرماید: نسبت آن به ایمان، مانند نسبت سر است در بدن و کسی‌که آن را ندارد، ایمانش سودی ندارد؛ زیرا این خصلت، نیمی از ایمان است.

همچنین می‌فرماید: صبر بر سه نوع است: در هنگام بلا و مصیبت، سرانجام طاعت و بر ترک معصیت. آن حضرت، این خصلت را یکی از پنج جزو لوازم ایمان به ‌شمار آورده و فرموده است: از آزاد کردن بندگان بهتر است و خداوند، صاحب آن را بدون حساب به بهشت می‌برد و روزی وسیع‌تری به او عطا خواهد کرد.

بنا بر فرمایش ایشان، این عمل از سوی فقرا نیکوتر است، بهترین وسیله رسیدن به مقصود و سلاحی نیکوست. یکی از سه چیزی است که بنده به ‌‌وسیله آن خواسته‌های دنیا و آخرتش را به ‌دست می‌آورد. همچنین می‌فرماید: بدان که ظفر قرین آن است و بی‌قراری به هنگام بلا و آزمایش، تمام مصیبت است.

امیر بیان، حضرت علی(ع) درباره آن می‌فرماید: صبراز شجاعت است و بینی دشمنان را به خاک می‌مالد. به ‌وسیله آن می‌توان به ارزش‌های بسیار عالی دست یافت؛ زیرا یکی از سه چیزی است که باعث کمال انسان است.

امیرمؤمنان همچنین می‌فرماید: انسانی که چنین صفتی را دارد پیروزی را از دست نمی‌دهد، هرچند زمانش طولانی باشد. کسی‌که سوار بر مرکب آن باشد، به میدان پیروزی راه می‌یابد و اگر آن را نداشته باشد، جزع و بی‌قراری هلاکش می‌سازد. بهترین مردم کسی است که در وقت عطای نعمت شکرگزار و در وقت مصیبت به این صفت پسندیده آراسته باشد. در منزلت و جایگاه آن،‌ همین بس که وقتی از پیامبر(ص) درباره ایمان پرسیدند، فرمود: ایمان، همین ویژگی است.

پیامبر خدا، حضرت علی(ع) و امام صادق(ع)، در توصیف این صفت پسندیده، در حدیث‌هایی با مضمون مشترک فرموده‌اند: «جایگاه آن نسبت به ایمان، همانند جایگاه سر نسبت به بدن است.» همچنین حضرت علی(ع) پاداش صاحبان این صفت را بالاترین پاداش‌ها معرفی کرده است.

امام باقر(ع) درباره این عمل شایسته فرموده است:‌ نوع زیبا و نیکو آن است که در آن، شکوه به مردم وجود نداشته باشد و این کار در حال نیازمندی و فقر، ‌بهتر از جوانمردی و بخشندگی است. از امام صادق(ع) نیز درباره این صفت ویژه بندگان مؤمن خدا سخنان بسیاری نقل شده است که به مضمون برخی از آنها اشاره می‌شود: نهایت اطاعت بنده از خداوند و رضایتش از او، ‌نسبت به آنچه (بنده) دوست دارد یا بدش می‌آید، است و کسی که در مقابل هر بلایی آن را آماده نکند، درمی‌ماند. چه بسا یک ساعت آن،‌ خوشحالی طولانی به دنبال داشته باشد و چه بسا یک ساعت لذت بی‌ مورد، باعث ناراحتی و اندوه طولانی شود.

در حدیثی بسیار زیبا از امام صادق(ع) نقل شده است که فرمود:‌ در تمام کارهایت، به این صفت، آراسته باش؛ زیرا خداوند حضرت محمد(ص) را برانگیخت و او را به این کار فرمان داد.نیکی و پیروزی به دنبال داردو هنگام بلا، بهتر از غفلت به هنگام آسایش است.از امام صادق(ع) نقل شده است که فرمود: نعمت همنشینی با پیامبران از این عمل نیکو به دست می‌آید.

منبع :شبستان

.